Groen is gezond! Uit onderzoek blijkt dat contact met de natuur zorgt voor meer geluk en minder stress. Maar de hoeveelheid groen verschilt per omgeving. Bovendien is dat niet het enige in het milieu dat invloed op uw gezondheid kan hebben. Zo speelt de luchtkwaliteit binnen en buiten een rol, naast bijvoorbeeld de akoestiek binnen, omgevingsgeluiden van buiten en daglicht. Aandacht besteden aan milieu en natuur – buiten én binnen – is dus belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van leerlingen.
Onderdelen ‘Milieu en Natuur’
Het thema ‘Milieu en Natuur’ omvat de volgende aspecten:
- Het binnenmilieu, zoals ventilatie, klimaat, vocht, geluid en geur.
- Buitenfactoren, zoals bodem, water- en luchtverontreiniging.
- Chemische componenten, zoals asbest, kwik, scheikundeproefjes, straling.
- Natuur: denk aan zichtgroen, speelgroen en educatief groen. Hieronder vallen bijvoorbeeld groene schoolpleinen en een buitenleslokaal.
- Hitteprotocol
Aanbod GGD Gelderland-Zuid voor dit thema
GGD Gelderland-Zuid biedt lokale en regionale programma’s en activiteiten aan voor scholen:
- Instructiekaarten ‘Wat te doen bij hitte op school en kinderopvang?’.
- Regionale uitvoering landelijk Hitteplan: ondersteuning en advisering van scholen bij hitteperioden.
- Hittewaarschuwingssysteem: via dit systeem worden scholen tijdig geattendeerd wanneer aanhoudend warm weer wordt voorspeld.
- Jong Leren Eten: Met de ‘Lekker naar buiten!’- stimuleringsbijdrage van Jong Leren Eten kunnen alle scholen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs én kinderopvanglocaties een bijdrage aanvragen voor drie activiteiten: Moestuinieren, koken en excursie of gastles op het gebeid van voeding.
- Advies bij school(moes)tuin: Scholen die een schooltuin willen opzetten of nieuw leven in willen blazen kunnen daarvoor advies krijgen van de GGD (mits de school in Nijmegen staat) of via ‘het groene handje’ van Jong leren Eten (als het een school betreft buiten Nijmegen maar wel in Gelderland te bereiken via gezondeschool@ggdgelderlandzuid.nl).
- Advies en voorlichting Milieu: Team Gezondheid en Milieu kan adviseren, informeren en voorlichten over het leefmilieu op kindercentra, scholen, thuis en op andere plekken waar kinderen verblijven. Denk bijvoorbeeld aan binnenmilieu-onderzoek, luchtkwaliteitsmetingen, nieuwbouwplannen of ondersteuning bij activiteiten. Het team Gezondheid en Milieu inspecteert niet. Wel heeft zij een consultatie functie (gezondheidenmilieu@ggdgelderlandzuid.nl / 088 – 144 71 44)
- Advies en voorlichting hygiëne en infectieziekten: Ondersteuning bij activiteiten en consultatie functie: infectieziekten@ggdgelderlandzuid.nl / 088 – 144 71 26.
- Advies en voorlichting hoofdluis: Leidraad hoofdluis met richtlijnen, folders, brieven etc. Consultatiefunctie: jeugdgezondheidszorg@ggdgelderlandzuid.nl / 088 – 144 71 11.
- Bijeenkomst hoofdluis
Tijdens deze bijeenkomst informeren we deelnemers (leerkrachten en kam-ouders) over een effectieve aanpak van hoofdluis op school. Ook leren zij om hoofdluis te herkennen. Verder weten de deelnemers na de bijeenkomst hoe hoofdluis kan worden voorkomen en behandeld.
Materialen en methodes
Op www.gezondeschool.nl vindt u alle materialen en methodes waarvan door professionals is vastgesteld dat ze voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria. Hieronder vindt u enkele veelgebruikte materialen methodes:
Kijk voor het thema Milieu en Natuur eens op De Digitale Toolkit Milieu en Natuur. De toolkit biedt volop informatie, voorbeelddocumenten en instrumenten voor het werken aan een frisse, duurzame en groene school. Daarnaast kunt u ook aan de slag met Eco-schools en Breaam NL Junior.
De NME-centra hebben leskisten, praktisch en/of levende materialen en gastlessen over thema’s rondom natuur, milieu en duurzaamheid. Ze organiseren excursies naar bijvoorbeeld natuurgebieden maar ook zwerfvuilacties in de schoolomgeving. Ze begeleiden creëren van een groen schoolplein als rijke leeromgeving.
In regio Rivierenland kunt u terecht bij: NME Culemborg (Culemborg en West-Betuwe), Duurzaam Rivierenland (Tiel), NME Betuwe (Buren en Neder-Betuwe) en BC De Grote Rivieren (Zaltbommel, Maasdriel en West Maas en Waal). Contactgegevens vindt u via www.nmerivierenland.nl. In regio Nijmegen zijn deze NMEorganisaties actief: Dijkmagazijn Beuningen (Beuningen), De Bastei (Nijmegen), NME Plaza (Heumen) en Via Natura (Berg en Dal).
Ook bij het IVN kunt u terecht voor natuuronderwijs. Kijk voor de combinatie van schoolmoestuinen en voedseleducatie ook een op de website van Jong Leren Eten Gelderland.
Energieke Scholen is een lesprogramma waarbij leerlingen aan de slag gaan met energie en binnenmilieu om hun schoolgebouw energiezuiniger en gezonder te maken. Energieke Scholen is opgebouwd uit verschillende modules. Door deze modules kan elke school het programma uitvoeren op een manier die past bij de eigen situatie.
Voor het basisonderwijs hebben heeft plasticsoep avontuurlijk lesmateriaal met een ondersteunende digitale omgeving over de plasticsoep. Het materiaal is gratis online beschikbaar. Daarnaast worden er gastlessen en verschillende plasticsoep materialen aangeboden. Doet u liever iets buiten het klaslokaal? Doe dan een Trash Hunt.
Scholen die het schoolplein willen vergroenen kunnen bij de Provincie Gelderland subsidie aanvragen. Soms kan dat ook nog bij het waterschap. En sommige gemeenten hebben ook subsidies voor groene daken, geveltuinen en regenwater afkoppeling.
Wilt u nog iets extra doen voor het thema Milieu en Natuur?
Doe bijvoorbeeld mee aan de landelijke activiteiten tijdens:
Meer weten over dit thema en pijlers van de Gezonde School?
Kijk hier eens op de landelijke website van de Gezonde school.
Aan de slag?
Wilt u ook een Gezonde School worden? Neem contact op met de Gezondheidsmakelaar School en Jeugd uit uw gemeente.
Themacertificaat behalen?
Besteedt uw school veel aandacht aan een bepaald thema en zijn de vier pijlers op orde? Dan voldoet u wellicht aan de criteria van het Gezonde School-vignet en het themacertificaat. De criteria voor het themacertificaat kunt u vinden op de site van de Gezonde School.