Kinderen en jongeren groeien op in een digitaal tijdperk waarin smartphones en tablets niet meer weg te denken zijn. School en thuis lopen in de digitale wereld steeds meer in elkaar over. Schermgebruik heeft voor- en nadelen. Het is daarom van belang jongeren mediawijs te maken, zodat ze hun eigen en andermans grenzen respecteren. Dit kan door aandacht te besteden aan het veilig en positief inzetten van digitale media. Dat helpt bij het ontwikkelen van een gezonde leefstijl.
Cijfers
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023/2024 geeft informatie over gezondheid, leefstijl en welbevinden van de middelbare scholieren. Zie hier de belangrijkste resultaten over ‘Mediawijsheid’ voor de regio Gelderland-Zuid.
39% van de jongens gamet (bijna) dagelijks en 5% van de jongens loopt risico op problematisch gamen. Onder meiden gamet 10% (bijna) dagelijks en slechts 1% loopt risico op problematisch gamen.
Van de jongeren heeft 12% in het afgelopen jaar wel eens online gegokt. Bij 3% van de jongeren werd er soms of altijd voor geld gespeeld en 9% zonder geld. Jongens gokken vaker dan meiden. Leerlingen van het vmbo basis/kader doen dit vaker dan leerlingen op het vwo.
Van 2% van de leerlingen is er ooit een naaktfoto of seksfilmpje waar de jongere zelf opstaat tegen eigen zin in verspreid. Het doorsturen wordt meer door jongens gedaan: 6% van de jongens heeft de voorgaande 6 maanden wel eens een filmpje van een ander doorgestuurd. Bij de meiden heeft 3% een filmpje doorgestuurd. Ook gebeurt dit vaker op het vmbo basis/kader en minder op het vwo.
Ons aanbod voor dit thema
- Toolkit verantwoord beeldschermgebruik
Scholen kunnen de toolkit verantwoord beeldschermgebruik gebruiken. Hierin vindt u tips hoe u passende (voorzorgs-)maatregelen kunt nemen om de gezondheidsrisico’s van beeldschermgebruik te verkleinen. Er is ook een voorbeeld beleidsplan beschikbaar.
Materialen en methodes
Op www.gezondeschool.nl vind je alle materialen en methodes waarvan door professionals is vastgesteld dat ze voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria. Hieronder vind je enkele veelgebruikte materialen methodes:
De website www.mediawijsheid.nl is een wegwijzer voor veilig en slim mediagebruik. Kijk op www.mediawijsheid.nl/lesmateriaal voor een overzicht aan lesmateriaal per soort, doelgroep en thema.
Het Nationaal Media Paspoort biedt scholen een doorlopende leerlijn vanaf het PO t/m het VO.
Doe als school mee aan de Week van de Mediawijsheid.
Leerlingen kunnen doorlopend testen of ze digitaal in balans zijn via een zelftest op digitalebalans.nl.
www.mediawijzer.net is een platform voor professionals.
www.hoezomediawijs.nl biedt basiskennis aan kinderen vanaf 10 jaar d.m.v. betrouwbare informatie, educatieve filmpjes en doe-opdrachten.
De regionale/lokale bibliotheek heeft vaak een Lees- en mediacoach, waar scholen mee kunnen samenwerken.
Bureau Halt geeft lessen over sociale media en online veiligheid op PO en VO scholen.
Vraag de jongerenwerker werkzaam in uw gemeente om mee te denken over een passende aanpak op mediawijsheid. Ook IrisZorg heeft aanbod voor jongeren en ouders, zoals trainingen en bijeenkomsten over sociale media.
Sociale media zijn voor jongeren een onmisbaar onderdeel van hun leven. Soms gaat het ten koste van normaal sociaal contact, huiswerk of slaap. Dit noemen we problematisch social media gebruik. We zien in 2023 een stijging in het percentage jongeren dat hier een risico op heeft. In 2019 ging het om 7% en in 2023 om 12%. Meiden hebben hier een groter risico op dan jongens. Daarnaast zien we dat jongeren op het vmbo een groter risico hebben dan leeftijdsgenoten op havo of vwo.