Relaties, Seksualiteit en Diversiteit

Kinderen leren overal waar ze komen. Thuis, maar ook buitenshuis zoals bij vrienden, op de sportvereniging en op school. Kinderen brengen veel tijd door op school. Ze ontdekken en leren in groepen, doen elkaar na, ze zijn nieuwsgierig en proberen dingen uit. School heeft daarom ook een taak om te zorgen voor een veilige omgeving. Waar kinderen zichzelf kunnen zijn, waar ze respectvol met elkaar omgaan en waar ze gezond op kunnen groeien. Relationele en seksuele vorming in het onderwijs draagt hieraan bij.

Cijfers

In 2021 voerde GGD Gelderland-Zuid opnieuw de Kindermonitor uit. Ouders met een kind op de basisschool beantwoordden vragen over hun kind, over gezondheid, welbevinden, leefstijl en opvoeding. Voor het thema ‘Relaties, Seksualiteit en Diversiteit’ is gevraagd aan ouders welke onderwerpen zij bespreken met hun kinderen. De uitkomsten vindt u op ons dashboard Gezondheid in Cijfers.

Ons aanbod voor dit thema

GGD Gelderland-Zuid biedt lokale en regionale programma’s en activiteiten aan voor scholen. Scholen kunnen bijvoorbeeld kosteloos gebruik maken een training of bijeenkomst verzorgd door het Expertiseteam Relaties, Seksualiteit en Diversiteit.

In deze teamtraining worden leerkrachten voorbereid om met het thema aan de slag te gaan. Voorafgaand aan de training volgen de deelnemers de gratis e-learning Gezonde Relaties & Seksualiteit op de basisschool. In ieder geval de modules: Lesgeven over relaties en seksualiteit én Seksuele ontwikkeling. Tijdens de training ga je met je team nadenken over de implementatie op school en in de les. Ook zal het gaan over omgaan met lastige situaties. Waar zie je tegenop, en wat spreek je met elkaar af? De training kan ook dienen als voorbereiding op de eerste deelname aan de ‘Week van de Lentekriebels’.

Training aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.

Ouders en verzorgers hebben de eerste en belangrijkste rol in de seksuele opvoeding van hun kind. Een goede samenwerking tussen ouders, leerkrachten en overige opvoeders draagt bij aan een veilige en gezonde ontwikkeling van kinderen en jongeren. Het is belangrijk ouders op de hoogte te brengen en houden over welke thema’s worden besproken en wat de leerdoelen van de lessen zijn. Zodat ouders zich kunnen voorbereiden op vragen die komen, en daar vanuit huis de eigen normen en waarden invulling aan kunnen geven.

Tijdens de ouderbijeenkomst wordt de relationele- en seksuele ontwikkeling voor elke leeftijdsfase besproken. Daarbij worden praktische tips gegeven hoe je bijvoorbeeld kan reageren op gedrag of situaties. Er kan onderling worden uitgewisseld met ouders door middel van stellingen en er is ruimte voor (opvoed-)vragen over dit thema.

Een ouderbijeenkomst is ook een mooi moment om toe te lichten voor welke (nieuwe) lesmethode er gekozen is, en waarom. Leerkrachten van onder- en bovenbouw kunnen bijvoorbeeld vertellen hoe een les eruit ziet en hoe zij omgaan met de lessen en de vragen van leerlingen. De GGD kan hierin adviseren en ondersteunen.

Ouderbijeenkomst aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.

Deze workshop is een verdieping op de basis teamtraining. Het Vlaggensysteem is een methodiek om seksueel gedrag van kinderen en jongeren te duiden. Deelnemers leren in deze workshop wat leeftijdsadequaat gedrag is, hoe zij seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen herkennen, bespreken en gepast te reageren. Er wordt vooral veel geoefend met het toepassen van de methodiek. De workshop kan in overleg ook worden ingezet na een situatie of incident (op school) van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De workshop wordt verzorgd door een gecertificeerde Vlaggensysteemtrainer en duurt ongeveer 1,5 a 2 uur.

Deze workshop aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.

‘Op school kun je jezelf zijn en houden van wie je wilt’ is de focus van SchoolsOUT. Dit is een samenwerkingsverband in de twee gemeenten Nijmegen en Beuningen van de kinderopvang, basisscholen, voortgezet onderwijsscholen, mbo’s, de gemeente, de GGD en regenboogpartners. SchoolsOUT biedt scholen ondersteuning op maat om vorm en inhoud te geven aan seksuele en genderdiversiteit.

Wil je hier op jouw school mee aan de slag? Neem dan contact op via schoolsout@ggdgelderlandzuid.nl.

Materialen en methodes

Op www.gezondeschool.nl vind je alle materialen en methodes waarvan door professionals is vastgesteld dat ze voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria. Hieronder vind je enkele veelgebruikte materialen methodes:

Kriebels in je buik is een online lesmethode voor relationele en seksuele vorming in het basisonderwijs. De lessen volgen de seksuele ontwikkeling van kinderen en zijn onderverdeeld in vier thema’s. De methode bevat interactieve werkvormen op het digibord en de lessen zijn zelf samen te stellen uit vaste en optionele onderdelen. Er is ook een variant voor het speciaal onderwijs: Kriebels in je buik SO.

Deze methode kijkt naar seksuele vorming vanuit een christelijke visie. Wonderlijk Gemaakt biedt lessen voor elke groep van de basisschool, waarmee de doorgaande lijnen geborgd worden. Elke les is bovendien gekoppeld aan één of twee rode lijnen van de methode (zelfbeeld, duurzame relaties, sociale normen of weerbaarheid).

Veiligwijs is een lessenserie met doorlopende leerlijn vanuit een waardegerichte benadering. De methode is geschikt voor zowel openbaar als identiteitsgebonden onderwijs. De informatie en opdrachten die in de lessen gegeven worden, zijn gekoppeld aan een van de waarden: Respect, Liefde, Zorg en Veiligheid.

De Week van de Lentekriebels is een nationale projectweek voor het speciaal- en basisonderwijs. Deelnemende scholen geven een week lang les over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. De projectweek helpt om deze thema’s structureel in het schoolplan op te nemen. Er zijn allerlei materialen beschikbaar en ieder jaar is er een ander thema.

Ondersteuning van de GGD aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.

Op www.seksuelevorming.nl staan tips en tools voor onderwijsprofessionals om seksualiteit in de klas bespreekbaar te maken. Je vindt er ook een actueel overzicht met lesmateriaal. Hierin staan lesmethodes, maar ook aanvullend aanbod zoals theatervoorstellingen, spellen en gastlessen.