Projecten

Vanuit het team gezondheidsbevordering volwassenen en ouderen zijn wij actief binnen een breed scala van thema’s. We zijn betrokken bij diverse projecten op wijk-, stad- en regio niveau. Onze rol kan daarin variëren. Hieronder vind je meer informatie en voorbeelden van activiteiten waar wij ons mee bezig houden.

Een aantal gemeenten is bezig met het ontwikkelen van een lokaal preventieakkoord, waarin volop aandacht is voor het thema alcohol. Als gezondheidsmakelaar denken en schrijven wij mee aan de diverse lokale akkoorden. Jaarlijks doen wij actief mee, en zijn wij regionaal kartrekker in het alcoholmatigingsprogramma ‘Ik pas‘. Kijk voor meer informatie op www.ikpas.nl.

Bewegen is belangrijk! Op persoonlijk vlak levert bewegen veel op, maar het levert ook maatschappelijke en financiële winst op.

Eén op de negen kinderen groeit op in armoede en sport en beweegt minder dan kinderen van ouders met een hoger inkomen. Daarmee missen ze fysieke ontwikkeling, maar ook mentale en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Ongeveer één op de tien Nederlanders heeft een matige of ernstige lichamelijke of verstandelijke beperking en kan hierdoor niet vanzelfsprekend meedoen in de maatschappij. We zien dat steeds meer ouderen tot op hoge leeftijd thuis blijven wonen. Lichamelijke  en geestelijke problemen liggen op de loer. Ouderen, zeker na hun zeventigste jaar, zijn minder actief. Dat leidt vaker tot valongelukken, met alle gevolgen van dien. Bovendien zorgt het voor meer eenzaamheid.

Wij zijn betrokken bij inwonersinitiatieven die zich inzetten voor een betere leefstijl, bijvoorbeeld www.bendefit.nu en www.wijchengezond.nl. Ook nemen we veelal deel aan werkgroepen Gezond Ouder worden,  alwaar ook bewegen een steeds prominenter onderdeel vormt.

Daarnaast zijn we in verschillende gemeenten actief geweest om de diabeteschallenge op te zetten of aan te jagen. Lees meer informatie over de diabeteschallenge op www.nationalediabeteschallenge.nl. Wij zijn vaak betrokken bij de totstandkoming van sportakkoorden in de regio, en  vragen aandacht voor thema’s als motorische ontwikkeling bij kinderen, het belang van een buurtsportcoach en de koppeling met de Gecombineerde Leefstijlinterventies (GLI).

Omdat ook dit thema niet op zichzelf staat, zorgen we ervoor dat er integraal gekeken wordt naar aanknopingspunten en werken we samen met lokale professionals en inwoners.

De gezondheidsmakelaar is kartrekker en procesbegeleider. Wijkprofessionals op gebied van gezondheid en welzijn werken samen met inwoners aan manieren om het plezier in een gezonde leefstijl te promoten (met PG als basis) en vraag en aanbod in de wijk bij elkaar te brengen.

#blijf positief gezond: Tijdens de eerste coronagolf hebben de gezondheidsmakelaars de krachten gebundeld en een publiekscampagne opgezet. In plaats van te focussen op wat allemaal niet kon of mocht is de insteek: wat kan er allemaal wél, tips en tricks op alle gebieden van Positieve Gezondheid.

In de gemeente Buren is ter ondersteuning van dorpsgesprekken de Dorpendokters opgezet. Een manier om op een andere manier het gesprek te voeren. Op basis van positieve gezondheid te kijken hoe we met focusgroepgesprekken in een energieke spelvorm op nieuwe gesprekken, thema’s en aanpakken kunnen komen.

De omgeving waarin mensen wonen, werken en leven is een van de factoren die hun gezondheid beïnvloedt. Deze omgeving is zowel fysiek als sociaal van aard. De fysieke en sociale leefomgeving staan niet los van elkaar: een gezond en toegankelijk ingerichte fysieke leefomgeving kan bijdragen aan een gezonde sociale leefomgeving en andersom.

De leefomgeving heeft een positieve invloed op gezondheid en welbevinden als de fysieke inrichting en sociale structuren mensen verleiden om te bewegen en te spelen, gezonde keuzes te maken, te ontspannen of elkaar te ontmoeten. De fysieke en sociale leefomgeving vormen zo een instrument dat bijvoorbeeld bijdraagt aan de vermindering van eenzaamheid, overgewicht en daaraan gerelateerde ziekten, zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Een (fysiek) toegankelijke leefomgeving kan ook bijdragen aan inclusiviteit. (Landelijke nota gezondheidsbeleid 2020-2024)

In onze regio zijn gezondheidsmakelaars als adviseur en procesbegeleider bijvoorbeeld betrokken geweest bij de realisatie van beweegroutes in Nijmegen, beweegtuinen in Millingen, Ooij, Zaltbommel en Ammerzoden. Ook bij de gezonde buurt aanpak in de wijk De Vergt (Zaltbommel) is de gezondheidsmakelaar betrokken als adviseur en verbinder.

Professionals in de gezondheidszorg willen patiënten zo goed mogelijk informeren/adviseren over leefstijl, gezondheid en/of ziekte. Hierbij wordt er verwezen naar folders, flyers en websites. Voor veel patiënten is dit geen probleem, maar wat nou als je hier moeite mee hebt? Bekijk het filmpje van Rob om te zien hoe het voor iemand, met beperkte gezondheidsvaardigheden, is om zich in te schrijven in een huisartsenpraktijk.

Mensen met beperkte gezondheidsvaardigen hebben moeite hebben met het vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen van gezondheid gerelateerde informatie. In Nederland heeft 1 op de 3 volwassenen beperkte gezondheidsvaardigheden.

In het project ‘Gezondheidsvaardigheden’ vragen we hier aandacht voor. De Wegwijzer gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid (niet digitoegankelijk) geeft een overzicht van de verschillende onderdelen met betrekking tot de aanpak GV en LGH.

Daarnaast ondersteunen we inwoners die moeite hebben met het vinden en begrijpen van informatie over gezonde voeding. Dit doen bijvoorbeeld door het project ‘Gezond & betaalbaar koken in beeld’. Of door de inzet van Voel je goed! Deze aanpak is gericht op lager opgeleide volwassenen die willen werken aan een gezonder gewicht en moeite hebben met taal en daardoor met het verwerken van informatie. In Nijmegen hebben we deze aanpak inmiddels zes keer op verschillende plekken uitgevoerd. Lees hierover meer op taalvoorhetleven.nl.

In Neder-Betuwe ondersteunen we met een lokale aanpak een groep Eritreeërs met bijeenkomsten voor voorlichting rond voeding en mondverzorging. Dit is gestart op basis van een signaal van een tandarts uit het dorp. Met de groep die toen ontstaan is geven we hier vervolg aan thema’s die de Eritrese deelnemers zelf hebben gekozen.

Je lichaam gaat je hele leven mee dus het is belangrijk daar goed voor te zorgen. Je lichaam heeft bouw-, energie- en herstelstoffen nodig om gezond te blijven daarom is het belangrijk om gezond te eten. Maar we leven in een wereld waarin ongezond eten op elke hoek van de straat te krijgen is en dus worden we makkelijk verleid om niet gezond te eten. Belangrijk dus om aandacht te schenken aan wat gezonde voeding is en hoe je jezelf gezond voedt.

In de regio Gelderland-Zuid zijn wij betrokken bij initiatieven die zich richten op bewoners die gezonder willen eten. Een van die projecten is ‘Samen Leren voor Gezond Gewicht Rivierenland’. Hierin trekken de gemeenten Culemborg, Maasdriel, Tiel en West Betuwe samen op om succesvolle activiteiten in de wijk te ontwikkelen die gezond gewicht en een gezonde leefstijl stimuleren. De GGD is projectleider van dit regionale project. In de 4  gemeenten coördineren de lokale gezondheidsmakelaars het proces. We werken hierin samen met inwoners en met lokale, regionale en landelijke partners. Onderlinge uitwisseling en samenwerking (op inhoud en proces) zorgt voor efficiënter en effectiever werken.

Uit gesprekken met zorgprofessionals (oa wijkverpleegkundigen) in Druten, kwam naar boven dat er vrij veel ouderen zijn die niet of nauwelijks meer warm eten. Dit is echter wel belangrijk in verband met zowel de kauwbeweging als de nodige voedingsstoffen. Daarom zijn we met een werkgroep gaan onderzoeken wat we kunnen doen om dit tegen te gaan. Een oplossing bleek te vinden bij inwonersinitiatief Bendefit. Daarbij koken inwoners gezamenlijk, omdat ze dat leuk vinden. Hen hebben we gevraagd of ze 1 á 2 keer in de week iets meer kunnen koken en willen langsbrengen bij een geselecteerde groep dorpsgenoten. Hiermee versterken we bovendien de sociale cohesie.

Mensen met sterke en brede sociale relaties zijn gelukkiger, gezonder en leven langer. Mensen die eenzaamheid ervaren voelen zich vaker minder gezond en leven gemiddeld daadwerkelijk korter.

Bredere netwerken geven een gevoel van verbondenheid. Inwoners die waardevolle relaties in de eigen omgeving hebben zullen minder behoefte hebben aan professionele ondersteuning. De draagkracht van inwoners met waardevolle relaties is groter. Draagkracht is het vermogen dat iemand heeft om met problemen en vragen op één of meer leefgebieden om te gaan dan wel deze op te lossen.

Het thema ontmoeten raakt aan meerdere dimensies van Positieve gezondheid (Meedoen, mentaal welbevinden, kwaliteit van leven en zelfs zingeving.

Daarom werken gezondheidsmakelaars nauw samen met de welzijnsorganisaties in de gemeenten. Daar waar gewenst ondersteunen we in activiteiten waar ontmoeten centraal staat zoals de projecten ‘Samen wel’ (Rivierenland; in samenwerking met o.a. de bibliotheek), en gezonde buurten (een project van IVN).

Positieve gezondheid is een benadering die niet de ziekte, maar een betekenisvol leven centraal stelt. De nadruk ligt op de veerkracht, eigen regie en het aanpassingsvermogen van de mens.

Het gaat niet om wat iemand niet meer kan, maar juist om wat iemand wel kan, belangrijk vindt en eventueel wil veranderen.

Positieve Gezondheid wordt gedifferentieerd in de thema’s:

  • meedoen
  • kwaliteit van leven
  • zingeving
  • mentaal welbevinden
  • lichaamsfuncties
  • dagelijks functioneren

Dit uitgangspunt daagt professionals uit om breder te kijken dan hun eigen expertisegebied. Juist door het inzetten van interventies buiten het gezondheidsdomein kunnen we gezondheidswinst boeken. Interventies op het gebied van bijvoorbeeld schuldhulpverlening of arbeidsbemiddeling zijn soms een beter startpunt voor het verbeteren van de gezondheid dan een aanpak die zich alleen richt op een gezondere leefstijl.

De gezondheidsmakelaars van GGD Gelderland-Zuid werken vanuit deze basisgedachte en ondersteunen projecten die vanuit deze benadering willen werken.

Een aantal gemeenten is bezig met een coalitie Rookvrije generatie en neemt het thema Roken op in het Preventieakkoord. Jaarlijks zijn wij kartrekker van de regionale versie van het programma ‘Stoptober’. Ook lokaal dragen wij actief bij aan stoppen met roken. Bijvoorbeeld Fresh Air Walks gecombineerd met Stoptober in Buren en Neder-Betuwe.

Gezond ouder worden willen we allemaal! Het is dan ook een van de speerpunten in het landelijk gezondheidsbeleid en deze ambitie komt terug in diverse lokale gezondheidsnota’s. Dit vraagt om een integrale aanpak vanuit diverse domeinen (zorg, sport, openbare ruimte, armoede, etc.).

Vanuit ons team dragen wij in diverse gemeentes bij aan ‘gezond ouder worden’.

Zo ondersteunen wij diverse Netwerken geriatrie, ontwikkelen een integrale aanpak valpreventie samen met gemeentes en zorgverzekeraars en voeren wij een publiekscampagne waarin diverse thema’s via bijv. lokale TV, Facebook, website en krant onder de aandacht worden gebracht.

Afhankelijk van de opdracht van gemeente en behoefte van bewoners en samenwerkingspartners faciliteren wij op het gebied van:

Een inwonersinitiatief van burgers én professionals dat sinds 2013 inzet op bewustwording met betrekking tot een gezonde leefstijl. De gezondheidsmakelaar heeft het initiatief ondersteund door met de participanten de visie, doelen en bestaande projecten te herijken, zodat het project een nieuwe impuls kreeg. Wijchen Gezond is er voor alle Wijchenaren, heeft een aantal eigen projecten en raakt steeds meer ingebed in de Wijchense netwerkstructuur van gezondheids- en welzijnspartners.