Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen

De Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen is een landelijk online onderzoek. Het werd in 2024 voor de tweede keer uitgevoerd, na de eerste meting in 2022. Het onderzoekt de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van jongvolwassenen van 16 tot en met 25 jaar in Nederland. Ook de invloed van de coronaperiode wordt onderzocht. Jongvolwassenen vullen hiervoor een digitale vragenlijst in, die via een open link beschikbaar is. Ze worden vooral geworven via advertenties op sociale media. De GGD’en, GGD GHOR Nederland en het RIVM voeren dit onderzoek uit, samen met het Netwerk GOR en in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)/ZonMw.

De leeftijdsgroep 16 tot en met 25 jaar komt niet goed in beeld bij de Gezondheidsmonitor Jeugd (voor leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs) en de Gezondheidsmonitor Volwassenen (18 tot en met 64 jaar). Er zijn veel zorgen over deze groep, vooral door de coronaperiode. Daarom is de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen ontwikkeld. Dit onderzoek geeft inzicht in de gezondheid van deze groep door middel van analyses.

De GGD’en voeren dit onderzoek uit als onderdeel van het Gezondheidsonderzoek COVID-19 (een ZonMwprogramma). In dit onderzoek wordt samengewerkt met GGD GHOR Nederland, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum. SocialMediaMen helpt de GGD’en bij het werven van deelnemers. Onderzoeksbureau Ipsos I&O helpt bij het beheer van de digitale vragenlijst en verzamelen van de data.

De cijfers van verschillende onderzoeken door het Netwerk GOR kunnen verschillen door andere vragen, methoden, periodes, doelgroepen en representativiteit. Toch laten alle onderzoeken zien dat de mentale gezondheid van jongvolwassenen aandacht nodig heeft.

De GGD’en en het RIVM verwerken de gegevens van de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De resultaten worden gepubliceerd in rapporten en op websites zoals RIVM StatLine en VZinfo.nl. Ook zijn de resultaten te vinden op het dashboard gezondheidincijfers.ggdgelderlandzuid.nl. De overheid, gemeenten en andere organisaties gebruiken deze gegevens om beleid te ontwikkelen en aan te passen om de gezondheid van jongvolwassenen te verbeteren.

Het doel van de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen is om inzicht te krijgen in de gezondheid van jongvolwassenen van 16 tot en met 25 jaar. Met de resultaten wordt beleid gemaakt om de gezondheid, leefstijl en het welzijn van deze groep te verbeteren. Hoewel er lichte verbeteringen zijn in de mentale gezondheid, zijn er nog veel jongvolwassenen met kwetsbare mentale gezondheid. Dit komt deels door hun levensfase, maar ook door een echte zorgbehoefte. Lange wachtlijsten in de zorg maken snelle hulp moeilijk. Dit probleem speelt bij school- en studentencounselors, huisartsen, jeugdprofessionals en de specialistische GGZ. Jongvolwassenen lopen het risico niet op tijd geholpen te worden, waardoor problemen erger kunnen worden. Beleidsmakers vinden dat er snel actie nodig is. Professionals adviseren bijvoorbeeld wachttijdbemiddeling om de wachttijd te verkorten, ervaringsdeskundigen om jongvolwassenen te ondersteunen en gemeentelijke coördinatoren om hulpbehoevenden te verbinden met hulpverleners.

Uit interviews blijkt dat praten over mentale gezondheid belangrijk is voor jongvolwassenen. Ze willen erkenning en herkenning ervaren. Het is belangrijk dat niet alleen jongvolwassenen, maar ook scholen, studieverenigingen, sportclubs en werkomgevingen mentale gezondheid bespreekbaar maken. Jongvolwassenen voelen zich beter als ze gehoord worden en iemand met ze meedenkt over oplossingen.

De Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024 is onderdeel van het Gezondheidsonderzoek COVID-19 (officieel: de Integrale Gezondheidsmonitor GOR-COVID-19). Hierbij wordt samengewerkt met alle GGD’en, GGD GHOR Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw is namens het ministerie van VWS opdrachtgever van de monitor. Resultaten van de monitor vormen een basis voor het adviseren en ondersteunen van lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS bij beleidsvorming. 

In totaal hebben ruim 135.000 jongvolwassenen verspreid over heel Nederland deelgenomen. In de regio Gelderland-Zuid hebben ruim 6.000 jongvolwassenen meegedaan. 

Het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum hebben de GGD’en geadviseerd over de inhoud van de vragenlijst. Ook voor andere onderwerpen is kennis en expertise ingewonnen bij kennisinstituten en bestaande monitors.

De basisvragenlijst bevat de volgende onderwerpen:

• Achtergrondgegevens: leeftijd, gender, postcode, migratieachtergrond, opleiding, gezins- of huishoudsamenstelling, werk
• Rondkomen
• Gezondheid: ervaren gezondheid, slaap
• Lekker in je vel: tevredenheid met jezelf/je lichaam/je leven, mentale gezondheid, stress, prestatiedruk, veerkracht, vertrouwen in de toekomst, eenzaamheid
• Leefstijl: lengte en gewicht, bewegen, roken, alcohol, drugs
• Diversiteit in gender, sekse en seksuele oriëntatie
• Seksualiteit
• Mishandeling
• Zorg en hulp: mantelzorg, sociale steun
• Opkomen voor jezelf
• Nare gedachten
• Digitale leefomgeving: gamen, socialemediagebruik, online gokken
• De coronaperiode: impact corona, post-COVID

De volledige vragenlijst is op de website Gezondheid in cijfers te downloaden.

Aan het eind van de vragenlijst kan je aangeven of je vrijblijvend (zonder verplichting) wil meedoen aan het GGD Gezondheidspanel. Als lid van het Gezondheidspanel ontvang je een aantal keer per jaar een korte vragenlijst over een onderwerp op het gebied van gezondheid.

Wil je meer informatie over ons Panel? Bekijk de pagina GGD panel.