Hoe gezond zijn de scholen in Nijmegen?
Onderzoek naar voeding, beweging en ontspanning in het Nijmeegse onderwijs (Groen, Gezond en in beweging Nijmegen) vanuit GGD Gelderland-Zuid.
In december 2024 en januari 2025 deed de GGD Gelderland-Zuid onderzoek op basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs in Nijmegen. De hoofdvraag was: Hoe werken scholen aan gezonde voeding, beweging en ontspanning? En wat hebben scholen daarbij nodig?
Waar ging het onderzoek over?
Het onderzoek keek naar drie belangrijke thema’s: voeding, beweging en ontspanning. Ook is gekeken naar gelijke kansen voor alle kinderen, vooral bij voeding. Alle 56 scholen (basisonderwijs en gespecialiseerd onderwijs) in Nijmegen zijn gevraagd om mee te doen. 43 scholen deden mee – dat is 77%
Wat doen scholen al?
Uit de resultaten blijkt dat veel Nijmeegse scholen al bezig zijn met gezondheid. Zo hebben de meeste scholen aandacht voor gezonde voeding. Op de helft van de scholen zijn er regels over fruit, groente en een gezonde lunch. Water drinken is op 16% van de scholen verplicht. Op 54% van de scholen wordt het aangeraden. Scholen met duidelijke regels over water drinken zijn het meest tevreden.
Ook het traktatiebeleid verandert.
35% van de scholen viert verjaardagen zonder traktaties, maar wel met een feest moment. Daarnaast zijn er thema’s die nog minder aandacht krijgen. Slaap en ontspanning krijgen nog weinig aandacht. Slechts een paar scholen doen hier bewust iets mee in meerdere groepen.
Schoolpleinen en moestuinieren: kansen voor beweging en groen
Scholen verschillen sterk als het gaat om hun directe fysieke omgeving. Sommige schoolpleinen nodigen sterk uit tot spelen en bewegen, terwijl andere juist weinig groen of speelmogelijkheden bieden. Een derde van de scholen doet aan moestuinieren. Een kwart is hier net mee begonnen. Of doet dit op een externe locatie. Op 44% van de scholen is er nog helemaal geen aandacht voor moestuinieren of eetbaar groen.
“We merken dat scholen graag willen vergroenen,” zegt Bernadette Janssen (GGD Gelderland-Zuid). “Dat heeft niet alleen invloed op beweging, maar ook op beleving. En met een toevoeging van eetbaar groen zijn er veel mogelijkheden om betrokkenheid bij voeding te versterken.”
Gelijke kansen: kinderen zonder ontbijt
Meer dan de helft van de scholen ziet dat sommige kinderen zonder ontbijt naar school komen. Het is moeilijk om te weten om hoeveel kinderen het gaat. 65% van de scholen biedt daarom eten aan, zoals fruit, crackers of brood. Sommige scholen doen mee aan landelijke programma’s zoals ‘Eten op School’ of ‘Boodschappenkaarten’.
En nu?
Veel scholen doen al ontzettend veel. Het is ook duidelijk dat er wensen en drempels zijn. De resultaten van het onderzoek worden besproken binnen Jong, Gezond en in Beweging. Samen wordt gekeken hoe scholen verder ondersteund kunnen worden. Zodat ze structureel aandacht kunnen blijven besteden aan deze gezondheidsthema’s.
Wil je als school ook aan de slag?
Dit onderzoek laat zien dat veel scholen al bezig zijn, met kleine en grote stappen. En dat er volop inspiratie te vinden is bij scholen. Er zijn ook nog kansen. Denk aan:
- duidelijke regels over water drinken
- aandacht voor slaap
- verjaardagen zonder traktaties
- een groen schoolplein waar kinderen kunnen bewegen
Werk je op een school en wil je meedenken of meedoen? Heb je vragen over de resultaten of over hoe je zelf kunt starten met gezonder beleid? Neem dan contact op met de onze gezondheidsmakelaars.
Samen maken we gezond gewoon!