Relaties, Seksualiteit en Diversiteit
Alle leerlingen krijgen gedurende hun leven te maken met relaties en seksualiteit, ook op school. Relationele en seksuele vorming is daarmee een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders, verzorgers en school. Op school lesgeven over dit thema vergroot de kennis van leerlingen, bijvoorbeeld over hun eigen lichaam. Ze worden zich ook bewuster van verschillen in normen en waarden, leren zelf verantwoorde keuzes maken en respectvol met elkaar omgaan. Seksuele vorming op school draagt daarom bij aan een positieve en gezonde seksuele ontwikkeling van leerlingen, en het voorkomt schooluitval.
Cijfers
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2019/2020 geeft informatie over gezondheid, leefstijl en welbevinden van de middelbare scholieren. Zie hier de belangrijkste resultaten over seksuele ervaring en diversiteit voor de regio Gelderland-Zuid.
De helft van de 4e-klassers heeft wel eens met iemand gezoend en 17% van de 4e klassers heeft wel eens seks gehad. In klas 2 ligt dit nog veel lager. Leerlingen van het vmbo basis/kader hebben duidelijk eerder ervaring met zoenen en seks dan leerlingen van het vwo.
Ruim 5% van de jongeren heeft ingevuld dat ze wel eens ongewild op de mond zijn gezoend, intiem zijn betast of ongewild seks hadden. En 4% heeft gezegd dat ze deze vraag niet willen beantwoorden. Meisjes hebben meer negatieve ervaringen dan jongens. Qua opleiding zijn er meer ongewenste seksuele ervaringen bij de leerlingen van het vmbo basis/kader.
Jongeren die homo- of biseksuele gevoelens bij zichzelf ervaren, ondervinden vaak vele drempels om ‘gewoon’ zichzelf te kunnen zijn. Een negatieve houding bij leeftijdsgenoten verhoogt die drempels enorm. De laatste 15 jaar is de negatieve houding tegenover homoseksualiteit steeds minder geworden. In 2003 noemde 46% homoseksualiteit normaal, in 2019 was dat 72%. En in 2003 vond 17% het nog ‘erg raar’ of ‘verkeerd’ en dat was in 2019 10%.
Ons aanbod voor dit thema
GGD Gelderland-Zuid biedt lokale en regionale programma’s en activiteiten aan voor scholen. Scholen kunnen bijvoorbeeld kosteloos gebruik maken een training of bijeenkomst verzorgd door het Expertiseteam Relaties, Seksualiteit en Diversiteit.
In deze training worden docenten voorbereid op het geven van lessen over relaties, seksualiteit en diversiteit. Voorafgaand aan de training volgen de deelnemers onderdelen uit de e-learning Gezonde Relaties & Seksualiteit op de middelbare school. In de training komen relationele en seksuele vorming bij jongeren en seksuele diversiteit aan bod. Ook zal het gaan over omgaan met lastige situaties. Waar zie je tegenop, en wat spreek je met elkaar af? De training kan ook dienen als voorbereiding voor het starten met een lesmethode.
Training aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.
Deze training is een verdieping op de basis teamtraining. Het Vlaggensysteem is een methodiek om seksueel gedrag van kinderen en jongeren te duiden. Deelnemers leren in deze training hoe zij seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen herkennen, bespreken en aanpakken. Er wordt vooral veel geoefend met het toepassen van de methodiek. Deze training kan eventueel worden ingezet na een situatie (op school) met seksueel grensoverschrijdend gedrag. De training wordt verzorgd door een gecertificeerde trainer.
Training aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.
‘Op school kun je jezelf zijn en houden van wie je wilt’ is de focus van SchoolsOUT. Dit is een samenwerkingsverband in de twee gemeenten Nijmegen en Beuningen van de kinderopvang, basisscholen, voortgezet onderwijsscholen, mbo’s, de gemeente, de GGD en regenboogpartners. SchoolsOUT biedt scholen ondersteuning op maat om vorm en inhoud te geven aan seksuele en genderdiversiteit.
Wil je hier op jouw school mee aan de slag? Neem dan contact op via schoolsout@ggdgelderlandzuid.nl.
Ouders en verzorgers hebben de eerste en belangrijkste rol in de seksuele opvoeding van hun kind. Voor ouders van leerlingen kan de GGD een workshop verzorgen over relationele en seksuele opvoeding. De workshop wordt op maat aangeboden en door de GGD samen met de school verzorgd.
Workshop aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.
Girls’ Talk is een groepsprogramma van 8 bijeenkomsten over seksualiteit, relaties en weerbaarheid voor meiden 14-18 jaar (vmbo- en mbo-niveau). Het doel van Girls’ Talk is meiden relationeel en seksueel weerbaar te maken. Het stelt ze in staat om zelfstandig een onbedoelde zwangerschap te voorkomen. En verkleint het risico op het meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag, ook online.
Deze training wordt een aantal keer per jaar gegeven, afwisselend in Nijmegen en Tiel. Dit gebeurt vanuit het Kennisnetwerk In Sekswerk en Seksualiteit (KISS). Er kunnen geen groepen worden aangemeld, alleen individuen. Deze training is daarom niet geschikt voor schoolklassen.
Wil je meer informatie over Girls’ Talk? Bijvoorbeeld weten wanneer de volgende training start of een aanmeldformulier ontvangen? Stuur dan een mail naar kiss@ggdgelderlandzuid.nl.
Materialen en methodes
Op www.gezondeschool.nl vind je alle materialen en methodes waarvan door professionals is vastgesteld dat ze voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria. Hieronder vind je enkele veelgebruikte materialen methodes:
Lang Leve de Liefde is een lesmethode over liefde, relaties, veilig vrijen en seksualiteit. Leerlingen worden ondersteunt in een prettige, veilige en gewenste seksuele ontwikkeling. Hiermee werkt u aan de kennis maar ook aan de houding en vaardigheden van de leerlingen ten aanzien van relaties en seksualiteit. Lang Leve de Liefde is er ook voor het VSO.
Be-Loved is een leerlijn seksuele vorming voor christelijk onderwijs. De lesmethode bestaat uit vier modules, geschikt voor vier leerjaren. Leerlingen worden zich bewuster van hun eigen wensen, grenzen en de invloed van groepsdruk en media op hun (seksuele) gedrag.
Living Loving is een doorlopende leerlijn die bestaat uit vier modules die elk in een ander leerjaar gegeven worden. De leerlijn is instap-klaar, direct toepasbaar en kent een positieve en leeftijdsadequate benadering. Leerlingen verwerven kennis, communicatieve vaardigheden en een open houding.
Je Lijf, je Lief! is een lesprogramma met als doel relationeel en seksueel gezond gedrag te bevorderen bij leerlingen in het praktijkonderwijs. Doel is hen te ondersteunen in het beter herkennen en respecteren van de eigen wensen en grenzen en die van anderen op het gebied van relaties en seks.
De Week van de Liefde is een nationale themaweek waarin scholen aandacht besteden aan het thema relaties en seksualiteit. Deze week vindt altijd plaats rondom Valentijnsdag, ieder jaar met een ander thema. Door het hele land worden dan lessen gegeven, vaak aangevuld met leuke activiteiten. Bijvoorbeeld in samenwerking met de GGD of het jongerenwerk. Als je je online aanmeldt voor de Week van de Liefde krijg je gratis promotiemateriaal en handige tips opgestuurd.
Ondersteuning van de GGD aanvragen? Stuur dan een mail naar expertiseteamRSD@ggdgelderlandzuid.nl of neem contact op met de gezondheidsmakelaar.
Op www.seksuelevorming.nl staan tips en tools voor onderwijsprofessionals om seksualiteit in de klas bespreekbaar te maken. Je vindt er ook een actueel overzicht met lesmateriaal. Hierin staan lesmethodes, maar ook aanvullend aanbod zoals theatervoorstellingen, spellen en gastlessen.