Roken en Alcohol

Roken is in Nederland de leefstijlfactor die de meeste ziekte en sterfte veroorzaakt. Ook kinderen die (mee)roken kunnen klachten en gezondheidsschade oplopen. Alcohol op jonge leeftijd kan nadelige gevolgen hebben voor de ontwikkeling van de hersenen. En voor de prestaties op school. Uit onderzoek blijkt bovendien dat alcoholgebruik op jonge leeftijd, de kans vergroot dat dit ook op oudere leeftijd gebeurt.

De laatste jaren neemt het aantal jeugdige drinkers en rokers af. Om deze trend vast te houden blijft rook- en alcoholpreventie belangrijk. Ook basisscholen spelen hierin een rol. Een rook- en alcoholvrij schoolterrein beschermt kinderen tegen tabaksrook. En tegen het ‘normaal’ vinden van middelengebruik. De Gezonde Schoolaanpak helpt scholen hierbij.

Cijfers

In 2021 voerde GGD Gelderland-Zuid opnieuw de Kindermonitor uit. Ouders met een kind op de basisschool beantwoordden vragen over hun kind, over gezondheid, welbevinden, leefstijl en opvoeding. De belangrijkste resultaten van kinderen van 4-12 jaar rond het thema ‘Roken en Alcohol’ lees je hieronder.

  • Drinken onder de 18:
    van 6 op de 10 ouders mag het kind onder de 18 een slokje alcohol drinken. Een heel glas alcohol drinken onder de 18 vindt eenderde van de ouders goed. Dit percentage is na jaren van dalen, voor het eerst weer iets gestegen.
  • Alcoholgebruik ouders:
    1 op de 3 ouders drinkt geen alcohol. Bewust geen of minder alcohol in bijzijn kind? Ja, zegt 1 op de 3 ouders.
  • Rookvrij opgroeien:
    gemiddeld rookt 3% van alle kinderen thuis passief mee. In 2009 was dit nog 16%, in 2013 9% en in 2017 was het 5%. Kinderen van ouders met maximaal MBO-2 niveau hebben vaker met passief roken te maken (8%) vergeleken met kinderen waarvan beide ouders minimaal HBO-geschoold zijn (1%).

Materialen en methodes

Uit onderzoek is gebleken dat voorlichting over roken en alcohol in groep 7 en 8 geen (positief) effect heeft. Het advies is daarom om in het basisonderwijs alleen aandacht dit thema te besteden, als daarvoor een specifieke aanleiding is.

Wat kun je wel doen in de preventie?

Sinds 1 augustus 2020 is een rookvrij schoolterrein wettelijk verplicht. Dit geldt voor iedereen: personeel, ouders, bezoekers en leveranciers, zonder uitzonderingen. De school is verplicht om het rookverbod aan te duiden bij alle ingangen van het terrein, bijvoorbeeld door middel van een rookvrij stoeptegel of bord. Als iemand wel op het schoolterrein rookt is de school verplicht om die persoon daarop aan te spreken. Het rookverbod moet dus actief gehandhaafd worden. De NVWA controleert of onderwijsinstellingen het rookverbod op hun terreinen naleven.

Kijk op www.rookvrijschoolterrein.nl voor tips over het handhaven van een rookvrij terrein en het aanspreken van ouders die blijven roken naast het hek in het zicht van de leerlingen.

Ouders worden geïnformeerd over risico’s en krijgen opvoedkundige tips. Neem contact op met Iriszorg om te kijken wat een passend aanbod is voor jouw situatie.

Samenwerking met regionale/ landelijke partners

Bij het thema Roken & Alcohol werken de Gezondheidsmakelaars samen met Iriszorg.