Jaarimpressie 2022 

De verspreiding ging snel, waardoor besloten werd om bepaalde doelgroepen die meer risico liepen te gaan vaccineren. Dit ging vooral om mannen die seks hebben met mannen. Het CSG heeft de bij hen bekende cliënten met een verhoogd risico uitgenodigd voor een vaccinatie. Ook cliënten van de HIV-poli’s en van huisartsen konden gevaccineerd worden. Op 9 augustus zijn met hulp van het corona vaccinatieteam al de eerste vaccinaties gezet op de nieuwe vaccinatielocatie in Nijmegen. Ook in Tiel zijn vaccinaties gezet. Eind november is de vaccinatiecampagne voor 2022 afgerond en was de opleving van mpox ook weer gedaald. In totaal zijn er in de regio circa 870 vaccinaties gezet.

In de grafiek hierboven vergelijken we het vindpercentage SOA’s van 2022 met 2019. Als we 2022 vergelijken met 2019 – het laatste jaar voor corona – dan zien we dat voor alle groepen het vindpercentage flink is gestegen. Voor vrouwen steeg het vindpercentage SOA’s in 2019 van 19% naar 24% in 2022. Dit is een stijging van 5%. Voor heteromannen steeg het vindpercentage SOA’s in 2019 van 24% naar 30% in 2022. Dit is een stijging van 6%. Voor mannen die seks hebben met mannen (msm) steeg het vindpercentage SOA’s in 2019 van 20% naar 23% in 2022. Dit is een stijging van 3%.

Het vindpercentage (aantal gevonden soa’s per consult) was 24% bij vrouwen, 30% bij heteromannen en 23% bij mannen die seks hebben met mannen. Als we dit vergelijken met 2019 dan zien we dat voor alle groepen het vindpercentage flink is gestegen. Een mogelijke verklaring van deze stijging kan de strikte triage zijn (=bepalen van de urgentie bij een hulpvraag) omdat er maar een beperkt aantal plekken beschikbaar is voor SOA testen. Daarnaast is er al jaren op landelijk niveau niet meer geïnvesteerd in Vrij Veilig campagnes. Ook hier zou een gedeeltelijk oorzaak kunnen liggen van de stijgende trend.

In 2022 was gonorroe weer de meest voorkomende soa. Er zijn in totaal bijna 1000 gonorroe infecties vastgesteld in Gelderland Zuid. Opvallend in de soa-cijfers is de stijging van het aantal gonorroe infecties (totaal 295 diagnoses). We zagen vergelijkbaar met de landelijke trend vooral een stijging onder heteroseksuelen (respectievelijk 18 en 75 diagnoses in 2021 en 2022). Dit is een zorgelijke ontwikkeling aangezien de gonorroe-bacterie een behoorlijk resistente bacterie is. Het aantal syfilis infecties is licht gedaald. Er zijn in totaal ruim 40 syfilisdiagnoses vastgesteld, allemaal bij mannen die seks hebben met mannen.

In 2022 is naast de spreekuren op de GGD-locaties in Nijmegen en Tiel ook kort gebruik gemaakt van de locatie aan de Weg Door Jonkerbos. Verder zijn er we 26 keer op outreach gegaan naar seksinrichtingen. Hierbij gaan we gericht naar de doelgroep toe en om terplekke te testen en vaccineren. Ook is er specifiek aandacht besteed aan seksuele gezondheid en soabestrijding aan LHBTIQ+. Zo zijn er diverse test- en vaccinatieavonden georganiseerd samen met het COC en was er een stand op de non-binarydag in Nijmegen. 

Om SOA’s (en onbedoelde zwangerschap) te voorkomen en condoomgebruik te stimuleren zijn in 2022 ruim  4000 gratis condooms verstrekt aan jongeren tijdens evenementen zoals de introductieweken van het nieuwe studiejaar. Via het Sense logo op deze condoomverpakking worden deze jongeren tegelijkertijd toe geleid naar betrouwbare informatie over seksualiteit op de website www.Sense.info 

De focus van deze samenwerking ligt op het ondersteunen van sekswerkers en de kwetsbare doelgroepen binnen het sekswerk, het ondersteunen bij uitstappen en het voorkomen en stoppen van seksuele uitbuiting.

In de uitvoering wordt verbinding gelegd naar aangrenzende thema’s zoals seksualiteit en seksuele gezondheid en de netwerken die rondom deze thema’s zijn georganiseerd.

In 2022 is vooral aandacht besteed aan de promotie van KISS en het vergroten van ons netwerk binnen de regio Gelderland Zuid. We hebben invi armbandjes uit kunnen delen aan sekswerkers, verschillende voorlichtingen gegeven zoals Girls Talk en een voorlichting over KISS aan de wijkagenten in Tiel. De Invi Armband is een zelfverdedigingsproduct dat kan worden gebruikt als een geweldloze manier van zelfverdediging. Na het activeren van de armband komt er een vieze geur vrij die een aanvaller afweert en mensen in de omgeving alarmeert.

Onze ervaringsdeskundige heeft veel aandacht besteed aan internetveldwerk en het behandelen van individuele vragen van sekswerkers.KISS doen we samen met verschillende afdelingen van de GGD en onze ketenpartners van MEE, Jeugdfact Iriszorg, Maatschappelijk werk Sterker en Moviera.

De Week van de Lentekriebels is een nationale projectweek voor het speciaal- en basisonderwijs, waarin een week lang les wordt gegeven over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. In 2022 was het thema ‘Je lijf is van jou’  waarbij het ging over het bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag. In de regio Gelderland-Zuid hebben 25 scholen zich aangemeld om mee te doen met Week van de Lentekriebels. Het ging om ongeveer 3863 leerlingen en 291 leerkrachten. Zo’n 12 scholen gaven aan voor het eerst mee te doen met Week van de Lentekriebels.

Het Gezonde School vignet is een kwaliteitskeurmerk voor scholen die werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun leerlingen. Scholen kunnen voor verschillende thema’s een certificaat behalen, onder andere op het thema Relaties en Seksualiteit. In totaal hebben 18 scholen een themacertificaat Relaties en Seksualiteit van de Gezonde School.

In de week van de Liefde zijn Nijmegen en Tiel op de ROC’s en enkele VMBO-scholen zogenaamde Valentijnacties ter promotie van Sense uitgevoerd, in regio Rivierenland o.a. in samenwerking met de jongerenwerkers van Mozaïek. Vanuit de 5 GGD’en in Regio Oost is een Sense Valentijnsbingo ontwikkeld voor het speciaal onderwijs, waar in Nijmegen 3 Praktijkscholen met in totaal 123 leerlingen aan mee hebben gedaan.

In 2022 is het programma Nu Niet Zwanger (NNZ) uitgevoerd in 6 gemeenten. Er zijn 38 ketenpartners uit zowel het medische als het sociaal domein aangesloten bij het programma. Dit zijn er 16 meer dan in 2021. Bij deze ketenpartners zijn 75 aandachtsfunctionarissen NNZ actief. Zij voeren samen met hun collega’s de gesprekken met hun cliënten over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie en implementeren de aanpak in hun reguliere werk. In december hebben de gemeenten besloten om de aanpak vanaf 2023 regionaal – dus in alle gemeenten in de regio Gelderland-Zuid- te gaan uitvoeren. 

In 2022 zijn er zo’n 60 keuzehulp gesprekken gevoerd met vrouwen die ongepland zwanger raakten om hen te ondersteunen bij hun keuze om de zwangerschap uit te dragen of af te breken. 

Op 26 september was het Wereld Anticonceptiedag. Om jonge mannen te stimuleren ook hun verantwoordelijkheid te nemen en een condoom te gebruiken bij losse contacten werd op Wereld Anticonceptie Dag 2022 de campagne ‘Trek ‘m aan’ gelanceerd. De Sense-campagne is een initiatief van Rutgers, in samenwerking met Soa Aids Nederland. GGD Gelderland-Zuid heeft de campagne via social media gedeeld. Bekijk de campagnevideo op YouTube.

Ook in 2022 zijn trainingen en workshops gegeven rond het thema seksueel grensoverschrijdend gedrag. Naast de trainingen die verzorgd zijn door het Expertiseteam Relaties, Seksualiteit en Diversiteit (RSD), heeft een groep jongens van het Praktijkonderwijs een Make a Move-training gevolgd. Daarnaast is samengewerkt met een Nijmeegse studentensportvereniging om seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen de vereniging op beleidsmatig niveau aan te pakken en is een training Positieve Seksualiteit gegeven.

In 2022 heeft de GGD een subsidieaanvraag gedaan voor de coördinatie van een regionale netwerkaanpak seksueel geweld die in 2023 zal starten. Dit initiatief komt voort uit de ‘Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling 2021-2025’ van Gelderland-Zuid waarin staat dat er  bijzondere aandacht zal worden besteed aan de ontwikkeling van een regionale aanpak tegen seksueel geweld. In de verkennende fase (2021/2022) is samen met regionale organisaties, betrokken bij seksueel geweld in het kader van een landelijke pilot, geconcludeerd dat er winst te behalen valt op de aanpak van seksueel geweld door in te zetten op versterking van een regionale netwerk.