Downloads en links

Aan de slag

CRITERIA VOOR EENVOUDIG SCHRIJVEN

Nederland telt 250.000 analfabeten en 1,3 miljoen laaggeletterden. Laaggeletterdheid houdt in dat men weliswaar in staat is bijvoorbeeld de eigen naam te schrijven en/of om losse woorden te lezen, maar niet om een langere tekst dusdanig snel en correct te lezen dat men deze ook daadwerkelijk begrijpt. ‘Een tekst moet zo eenvoudig zijn dat de doelgroep er geen moeite mee heeft’

Tekstkenmerken

  • een goede opbouw van de inhoud
  • een duidelijke boodschap
  • zaken die bij elkaar horen, staan bij elkaar • een goede indeling
  • samenvatting van belangrijke informatiejuiste interpunctie

Zinskenmerken

  • eenvoudige zinsstructuren (bijvoorbeeld weinig onderschikkingen, geen
    tangconstructies)
  • gemiddeld minder dan 12 woorden per zin
  • weinig figuurlijk taalgebruik (in een notendop)
  • weinig verwijswoorden (het, hem, die)
  • woordkenmerken
  • niet meer dan 4% moeilijke woorden

Moeilijk zijn

  • leenwoorden (management)
  • woorden met een dubbele betekenis (beurs)
  • woorden die niet vaak voorkomen (aanstonds, gaarne)
  • vaktaalwoorden (haakse slijper, jurisprudentie)
  • schrijftaalwoorden (aangezien, verschaffen)
  • woorden met veel medeklinkers na elkaar(angstschreeuw)
  • afkortingen

Kenmerken van duidelijke vormgeving

  • de hoeveelheid tekst past bij het formaat
  • voldoende wit om de tekst heen
  • om de 10 à 15 regels een witregel
  • illustraties verduidelijken de tekst
  • kaders om belangrijke informatie te presenteren
  • voldoende contrast tussen papier en letterkleur

Kenmerken van duidelijke typografie

  • lettertype: duidelijke letter, font 10 – 14
  • regelafstand anderhalf
  • links uitgelijnd
  • minder dan 12 woorden per regel
  • minder dan 15 regels per alinea

Download criteria voor eenvoudig schrijven

Waarom zegt Adira niks op school?

Meertalig opgroeien: geef vluchtelingenkinderen de tijd

In Nederland groeien veel kinderen meertalig op. Vanaf hun geboorte of vanaf het moment dat ze naar de peuterspeelzaal of de basisschool gaan. Er is een toestroom van vluchtelingenkinderen naar het onderwijs. Leerkrachten en groepsleiders worstelen vaak met meertaligheid in de groep en hoe ze vluchtelingenkinderen het beste kunnen helpen.

Meertaligheid is geen probleem

Kinderen kunnen op jonge leeftijd meer talen leren en al vroeg met taalverschillen omgaan.
Het jonge brein kan dit aan. Een meertalige ontwikkeling verloopt anders dan een
eentalige ontwikkeling, maar niet slechter. Meertaligheid veroorzaakt geen taalhandicap
en maakt deze ook niet erger. Geef kinderen en uzelf de tijd Het duurt gemiddeld twee jaar voordat anderstalige kinderen de basis van onze taal kennen. En nog eens vier jaar voordat ze onze taal beheersen.

Stille periode

Sommige kinderen praten eerst niet in het Nederlands. Tijdens deze ‘stille periode’ nemen zij de nieuwe taal in zich op. Ze begrijpen steeds meer in het Nederlands en reageren wel non-verbaal. Het kind gaat vanzelf meer zeggen. Deze periode kan langer dan een half jaar duren.

“Maandag in Nederland, dinsdag op
school: communiceren was een
groot probleem”

“Layla zegt geen woord in het
Nederlands. En nu?”

“Hij moet toch in één jaar bij zijn?
Wat doe ik niet goed?”

Belangrijkste advies aan ouders

Ouders blijven thuis de taal spreken, die ze het best beheersen. De eerste taal blijft dan goed
groeien en versterkt het zelfvertrouwen van het kind. Een goede taalontwikkeling in de eerste taal maakt een overstap naar het Nederlands voor het kind gemakkelijker. Spreken ouders gebrekkig Nederlands, dan hoort het kind foute voorbeelden.

Twijfelt u over de taalontwikkeling?

Merkt u dat bepaalde klanken moeilijk blijven, dat de woordenschat te traag groeit, dat het kind zich moeizaam uitdrukt? Vraag ouders of hun kind ook problemen heeft met praten in de eerste taal. Mogelijk is er meer aan de hand. Een logopedist helpt bij vragen over de taalontwikkeling en taalstoornissen.

Tips voor in de groep

• Praat rustig. Gebruik korte en goede zinnen.
• Ondersteun wat u zegt met gebaren en handelingen. Maak gebruik van beelden.
• Eis niet te snel dat het kind Nederlands praat. Accepteer ook non-verbale reacties.
• Geef het kind een taalmaatje in de groep. Het taalmaatje helpt het kind en geeft extra
uitleg.
• Bied extra taalhulp zoveel mogelijk in de groep aan, in plaats van apart.
• Kijk voor informatie over meertaligheid op www.kindentaal.logopedie.nl

Download Factsheet Waarom zegt Adira niks op school?

Gebruik woorden op B1 niveau. Twijfel je over een woord? Kijk op websites zoals www.ishetb1.nl

Op de website van Stichting Lezen en Schrijven vind je meer informatie over:

Met Klinkende Taal weet je met een druk op de knop of jouw tekst duidelijk is. En je krijgt direct verbetertips. Helder schrijven, maar dan gemakkelijk. Op de website van Klinkende Taal vind je meer informatie.

Video Linda Kuipers had moeite met lezen

Cijfers en feiten