Om te kunnen leren, talenten te ontwikkelen en op te groeien tot gezonde volwassenen, is het van belang dat leerlingen zich prettig voelen op school. Het bevorderen van hun welbevinden binnen een positief pedagogisch klimaat, heeft een positief effect op hun gezondheid en leerprestaties. Het voorkomt bovendien psychische problemen op latere leeftijd.

Cijfers
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2019/2020 geeft informatie over gezondheid, leefstijl en welbevinden van de middelbare scholieren. Zie hier de belangrijkste resultaten over ‘Welbevinden’ voor de regio Gelderland-Zuid.
De meeste jongeren kunnen goed met hun ouders opschieten en hebben genoeg vrienden. Toch heeft 14% heeft een zwakke relatie met de ouders en 6% heeft weinig sociale steun van vrienden. 11% groeit op in een gezin met een ziek of verslaafd gezinslid, de meeste van deze jongeren hebben thuis mantelzorgtaken.
Een grote meerderheid noemt zichzelf gelukkig, maar toch is bij 11% het geluk matig en 3% noemt zich ongelukkig. 13% heeft psychosociale problemen (meiden meer dan jongens). Er zit (logischerwijs) overlap tussen geluk, psychosociale problemen, thuissituatie en vrienden.
Vier op de tien jongeren voelt zich vaak gestrest (meiden meer dan jongens). Het meest door ‘school of huiswerk’ of ‘alles wat ik moet doen’. Deze vormen van stress hangen nauw samen met prestatiedruk. Stress door ‘situatie thuis’ en ‘eigen problemen’ worden minder vaak genoemd, maar ze zijn wel ernstiger. Jongeren die hiermee te maken hebben voelen zich veel minder gelukkig en minder gezond, ze hebben vaker psychosociale problemen en ze slapen slechter.
Aanbod GGD Gelderland-Zuid voor dit thema
Tijdens deze workshop onderzoekt een schoolteam vanuit welke waarden ze aan welbevinden op school willen gaan werken. Vanuit positieve drijfveren en ervaringen, creëert het team een aantrekkelijk beeld van detoekomst. Van daaruit worden vervolgstappen gezet, van een passend lesprogramma tot het betrekken van ouders/verzorgers.
Een sterfgeval komt binnen een school niet zo vaak voor. Maar als het zich voordoet, dan is het een gebeurtenis die de hele schoolgemeenschap raakt. In een dergelijke verwarrende en emotionele periode moet de school tactvol, snel en weloverwogen reageren.
De jeugdarts en de jeugdverpleegkundige van GGD Gelderland-Zuid kunnen hierbij ondersteuning bieden. Voorbeelden van werkvormen, boeken, instanties, websites en voorbeeldbrieven vindt u op de website van GGD Gelderland-Zuid.
Materialen en methodes
Op www.gezondeschool.nl vindt u alle materialen en methodes waarvan door professionals is vastgesteld dat ze voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria. Hieronder vindt u enkele veelgebruikte materialen methodes:
Lees meer over hoe u als school kunt werken aan het bevorderen van het welbevinden van leerlingen op www.welbevindenopschool.nl en op www.gezondeschool.nl bij de criteria voor het themacertificaat Welbevinden.
Stichting School en Veiligheid ondersteunt scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen zij door het geven van actuele informatie en deskundig advies via de website, trainingen, conferenties en de helpdesk.
Prestatiedruk op middelbare scholen vraagt om verbreding van schoolbeleid. Zie handelingsopties voor een gezonde schoolomgeving de VTV 2018.
Instellingen voor maatschappelijk werk hebben vaak gespreksgroepen en trainingen voor kinderen, jongeren en volwassen op diverse thema’s: assertiviteit, zelfvertrouwen, rouw, huiselijk geweld en echtscheiding. In onze regio zijn dat: Sterker sociaal werk en Maatschappelijk werk van STMR (Rivierenland, de Betuwe).
MEE Gelderse Poort biedt groepen en trainingen voor mensen met een beperking en voor hun omgeving. Bijvoorbeeld sociale vaardigheid-trainingen, training weerbaarheid en een sterke meiden-training (gericht op seksuele weerbaarheid, preventie loverboys).
Ieder1Gelijk geeft op scholen voorlichting over vooroordelen en discriminatie met als doel een veilige sociale omgeving op school. Bewustmaking, informatie en met elkaar praten vormen hierbij de rode draad. Het aanbod bestaat uit gastlessen, voorlichting en materiaal voor leerlingen. En praktische trainingen voor docenten- en managementteams over het discriminatiebeleid op school.
Cursusbijeenkomst voor leerlingen en personeel van middelbare scholen. Zaken als somberheid, onzekerheid, pesten en problemen thuis, worden op laagdrempelige wijze bespreekbaar gemaakt. Door verhalen met elkaar te delen zullen leerlingen (h)erkenning, begrip en steun bij elkaar vinden. Meer aanbod van Indigo vindt op hun website.
Welzijnsorganisaties dragen op diverse manieren bij aan het bevorderen van welbevinden van kinderen, bijvoorbeeld middels een goede opvoedomgeving. Zie Bindkracht10 (Gemeente Nijmegen), Mozaiek Welzijn (Gemeenten Tiel, Buren, Neder-Betuwe, Geldermalsen), Welzijn West Betuwe (Gemeenten Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen), Forte Welzijn (Gemeenten Berg en Dal, Overbetuwe, Heumen en West Maas), MeervoorMekaar (Gemeenten Druten en Wijchen), ElkWelzijn (Gemeenten Culemborg), Welzijn Bommelerwaard (Gemeenten Zaltbommel en Maasdriel).
Halt ondersteunt scholen met veiligheidsadvies en biedt bij grensoverschrijdend gedrag, (online) pesten en schoolverzuim een passende aanpak. Zo houdt Halt spreekuren voor grensoverschrijdend gedrag op scholen en voert agressie regulatie trainingen uit voor leerlingen. Ook biedt Halt voorlichtingen en ouderbijeenkomsten aan over thema’s die rechtstreeks raken aan de veiligheid op school.
Meer weten over dit thema en de pijlers van de Gezonde School?
Kijk hier eens op de landelijke website van de Gezonde school.
Aan de slag?
Wilt u ook een Gezonde School worden? Neem contact op met de Gezondheidsmakelaar School en Jeugd uit uw gemeente.
Themacertificaat behalen?
Besteedt uw school veel aandacht aan een bepaald thema en zijn de vier pijlers op orde? Dan voldoet u wellicht aan de criteria van het Gezonde School-vignet en het themacertificaat. De criteria voor het themacertificaat kunt u vinden op de site van de Gezonde School.