Te hard
Door langdurig en regelmatig blootstaan aan (te) harde muziek neemt de kans op gehoorschade toe. Of het nu gaat om een te hoog geluidsvolume op een MP3-speler of tijdens festivals, concerten of discotheekbezoeken. Een van de eerste symptomen bij blootstelling aan te hoge geluidsvolumes is het optreden van oorsuizingen. Dit waarschuwingssignaal wordt meestal echter pas opgemerkt wanneer het volume van het omgevingsgeluid laag is. Indien het gehoor rust gegund wordt, gaat dit meestal na een of twee dagen weer over; indien het signaal echter genegeerd wordt kan dit een levenslange afwijking worden.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er in Nederland jaarlijkse ruim 20.000 jongeren bijkomen met gehoorklachten die zijn ontstaan door blootstelling aan te harde muziek. Daarvan uitgaand dreigt ruim veertig procent van de jongeren blijvende gehoorproblemen te krijgen. Eén op de tien jongeren loopt het risico op zeer ernstige en blijvende gehoorschade.
De gevolgen van gehoorschade voor het dagelijks functioneren zijn flink: permanent oorsuizen, overgevoeligheid voor geluid, slecht spraakverstaan, problemen met communicatie. Ook kan slechthorendheid leiden tot arbeidsuitval. We kunnen niet genoeg benadrukken dat schade aan het gehoor door lawaai onherstelbaar is.
De omvang van het probleem groeit in de toekomst waarschijnlijk nog veel sterker. Dit komt doordat de nu nog milde gevallen van gehoorverlies van 10-20 dB(A) zullen optellen bij het ouderdomsgehoorverlies (bij mannen van 50 jaar 25 dB(A).
Opvallend is dat onafhankelijke onderzoeken laten zien dat een groot deel (tot ruim 80%) van het jongerenpubliek bij muziekfestivals (Breda Barst, 2007) en andere uitgaansgelegenheden (Club Judge, 2010) het geluidsniveau als te hard ervaart.
Effecten
Maar al te vaak is het geluidsvolume bij festivals en concerten (te) hoog. Op house-en danceparty’s zijn geluidspieken van meer dan 140 dB gemeten. Dergelijke pieken kunnen leiden tot onherstelbare acute doofheid: een levenslange handicap. Op diverse festivals worden gemiddelde geluidsintensiteiten van 100 tot 105 dB gemeten. Bij regelmatige blootstelling (15 uur per week) aan vrijetijdslawaai bestaat echter al vanaf 88 dB(A) een risico op gehoorschade (Audiologisch Nederland, 2012). Het risico op gehoorschade neemt al toe als men regelmatig langer dan een kwartier blootstaat aan 90 dB.
Dat staat gelijk aan verkeergeraas langs een drukke snelweg. Wanneer het gehoor dan tussentijds geen gelegenheid krijgt zich te herstellen, kan ook dan blijvende gehoorschade optreden. Meer dan de helft van de jongeren onderschat het risico op gehoorschade voor henzelf. Gehoorschade door harde muziek lijkt jongeren vooral een aandoening die anderen overkomt (e.g. Vogel, 2009).
Mede daarom is het vergroten van de bewustwording van de individuele bezoeker van belang, evenals het stellen van limieten aan de geluidsterkte op een festival, concert of discotheek.
Wat kunt en /of moet u zelf doen
Op grond van de ARBO-wetgeving is een organisator verplicht om maatregelen voor zijn werknemers/ vrijwilligers te nemen. Maatregelen die de organisator kan nemen om gehoorschade voor de bezoeker tot een minimum te beperken of zelfs te voorkomen, zijn:
- Geluidsniveau van muziekevenementen beperken tot maximaal 103 dB(A) vanaf de geluidsboxen. (Zie ‘convenant geluidsbeleid muzieklocaties’ van de nationale Hoorstichting en branche organisaties).
- In de handreiking ‘gehoorschade bij jongeren en het standpunt van GGD Nederland (oktober 2013)’ wordt gesteld dat vanaf 92.5 dB(A) altijd extra maatregelen nodig zijn.
In het nieuwe convenant tussen van Rijn en podium organisaties wordt zelfs gesproken over maatregelen vanaf 87 dB(A). “De muzieklocaties informeren de bezoekers over het belang van het dragen van gehoorbeschermingsmiddelen; bijvoorbeeld via posters of het vertonen van de afbeelding van een oordopje; bij geluidsniveaus boven de 87 dB(A).“
- Verstrekken/aanbieden van oordoppen. In de toonhoogte van het spraakbereik gefilterde oordoppen genieten de voorkeur (minimaal 20 dB demping, en/ of SNR 17).
- Instellen van geluidsluwe zones en stille pauzes tijdens festivals, concerten en discotheken.
- Plaatsen van een ‘decibelbord’ met actuele informatie voor het publiek over de geluidssterkte.
- Afschermen van de geluidsboxen tot een afstand van tenminste 2 meter.
- Het publiek duidelijke voorlichting geven over het ontstaan van gehoorschade. Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met de Nationale Hoorstichting.
- Adviseer bezoekers om gedurende tenminste 24 uur na het bezoek af te zien van het gebruik van persoonlijke muziekspelers, zoals de MP3-speler.
Verantwoordelijkheden
Het voorkomen van gehoorschade is niet alleen een verantwoordelijkheid van de festival-, concert-, of discotheekbezoeker. Naast de verantwoordelijkheid van de bezoeker is er ook een rol weggelegd voor de vergunningverstrekkende gemeente en de organisator of uitbater.
In ons land is bij wet geregeld dat werknemers bij een geluidsniveau vanaf 85 dB gehoorbescherming moeten dragen. Voor bezoekers van festivals, concerten en house-of danceparty’s is bij wet echter niets geregeld. En dat terwijl het risico op gehoorschade voor bezoekers aanwezig is. Daarom geven wij het advies dat organistoren van muziekevenementen het geluidsniveau beperken tot maximaal 103 dB. Dit is overeenkomstig het nieuwe convenant, zoals genoemd onder het hoofdstuk Maatregelen) en bij voorkeur zelfs lager.
De kans op gehoorschade treedt namelijk al op vanaf een regelmatige blootstelling aan 88 dB(A) (Audiologisch Nederland: Expert Opinion 2012). Het is aan de gemeente om vanuit gezondheidsoogpunt een geluidsbepaling in de vergunning op te nemen. Daarbij geldt dat elke afspraak waarbij een lagere norm kan worden afgesproken dan het eerder genoemde maximum van 103 dB(A), zich direct zal vertalen in een verlaagd risico op gehoorschade.
In dit verband verwijzen we ook graag naar het Standpunt van GGD Nederland en de bijbehorende ‘Handreiking gehoorschade jongeren bij festival-en uitgaansmuziek.’
Meer informatie
Meer informatie is ook te vinden op volgende websites:
