Sinds 2015 zijn in Gelderland-Zuid verschillende partners uit het domein van zorg, welzijn, veiligheid en wonen betrokken bij het project ‘Netwerkontwikkeling Psychisch Kwetsbare Burgers’. Doel van dit project is om te komen tot een sluitende aanpak voor psychische kwetsbare burgers.  GGD Gelderland-Zuid leidt dit project.

Landelijk is er veel te doen over ‘verwarde personen’. Door de veranderingen in de zorg en decentralisaties naar gemeenten dreigt een groep psychisch kwetsbare burgers tussen de wal en het schip te vallen: ze krijgen vaak niet (tijdig) de juiste zorg aangeboden.

In het afgelopen jaar is het landelijk aanjaagteam Verwarde Personen aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een blauwdruk voor de aanpak van deze risicogroep. Vrijdag 30 september verscheen de eindrapportage van het aanjaagteam.

Aanpak voor Zuid-Gelderland

In Gelderland-Zuid is een stuurgroep opgericht voor het ontwikkelen van een sluitende zorgaanpak. In deze stuurgroep zijn de gemeenten (burgemeester Geldermalsen en wethouder Nijmegen), politie (districtschef), Openbaar Ministerie, GGZ (directeur Pro Persona Nijmegen) en de GGD (directeur publieke gezondheid) van Gelderland-Zuid vertegenwoordigd. De GGD heeft de projectleidersrol gekregen. Aan het project dragen bij: GGD, ambtenaren namens regio Nijmegen en Rivierenland, politie, OM, ervaringsdeskundigen, Pro Persona, Iriszorg, Pluryn, RIBW, woningcorporaties, zorgverzekeraar en verschillende acute zorgpartners.

Uitgangspunten voor een sluitende aanpak

Startpunt voor de stuurgroep eind 2015 was de behoefte aan een probleemanalyse: hoe ziet de doelgroep eruit, wat is de omvang van het probleem, wat zijn de knelpunten? En daarnaast de wens om tot een effectieve, persoonsgerichte aanpak te komen, met aandacht voor zorg én veiligheid.

Het uitgangspunt voor een sluitende aanpak is geformuleerd als: ‘Burgers  met een (ernstige) psychische kwetsbaarheid willen zoals iedereen,  regie voeren over hun eigen leven. Ze willen meedoen  in de maatschappij en een goed en veilig thuis hebben.  Soms is dat in instellingen, soms is dat begeleid wonen en vaak zal dat zelfstandig wonen zijn.  Zij hebben daarbij hulp, zorg en ondersteuning nodig. Van het grootste belang is dat deze mensen zo snel mogelijk worden toegeleid naar de juiste plaats daarvoor.’  

Vier ontwikkellijnen

Het projectvoorstel van de stuurgroep werd in april van dit jaar door de 16 gemeenten van Gelderland-Zuid (Algemeen Bestuur GGD) goedgekeurd. Het voorstel omschrijft vier ontwikkellijnen.

1. (Door)ontwikkelen crisisbeoordelingskamer (CBK)
2. Organiseren van passend vervoer
3. Verbinden voorveld, vormgeven regie
4. Verbinden van wonen en zorg

Ad 1) Multidisciplinaire crisisbeoordelingskamer
Voortbordurend op de basis die door ProPersona en Politie eerder al werd gelegd, ging eind augustus de werkgroep ‘doorontwikkeling CBK’ van start. Doel van de werkgroep is dat er een crisisbeoordelingskamer (CBK) komt waarbinnen een ‘multidisciplinaire beoordeling’, een ‘beschikbaarheidsfunctie’ (van korte veilige opvang) en een ‘follow-upfunctie’ (warme overdracht naar passende zorg) worden ondergebracht. De werkgroep formuleert hiervoor een advies, dat naar verwachting eind november wordt opgeleverd aan de stuurgroep.

Ad 2) Organiseren van passend vervoer
Er wordt landelijk gewerkt aan een kwaliteitskader passend vervoer. Dit kader moet in het najaar van 2017 gereed zijn.

Ad 3) Verbinden van voorveld, vormgeven regie
Deze ontwikkellijn richt zich op het verbeteren van de samenwerking tussen professionals in de zorg voor verwarde personen. Eind juni 2016 zijn twee sessies georganiseerd met professionals uit diverse settings in het ‘voorveld’. Samen met de aanwezigen bracht gespreksleider Piet-Hein Peeters aan de hand van geanonimiseerde praktijkcases de knelpunten in kaart. Eind september vond, als vervolg hierop, een verdiepende werkbijeenkomst plaats met ambtenaren zorg/veiligheid uit Gelderland-Zuid en een aantal ervaringsdeskundigen.

Ad 4) Verbinden van wonen en zorg
Op dit moment lopen er twee trajecten met betrekking tot het verbinden van wonen en zorg:

1. Visieontwikkeling Beschermd Wonen en maatschappelijke opvang. Met dit onderwerp is in zowel de regio Nijmegen als in de regio Rivierenland een werkgroep aan de slag.
2. Businesscase GGZ 18+. Met deze businesscase wordt in kaart gebracht welke woon- en zorgvoorzieningen nodig zijn in de regio Gelderland-Zuid.

Advies- en verbeterplan

De bevindingen van de werkbijeenkomsten (ad 3) worden verwerkt in een advies- en verbeterplan voor de 16 gemeenten in de regio Gelderland-Zuid. Dit plan wordt eind 2016 opgeleverd. In het plan doet het projectteam voorstellen voor een samenhangende zorgaanpak voor psychisch kwetsbare burgers.

Volgens projectleider Ilse Kunst vereist dit een stevig netwerk, waarop ook veiligheid aansluiting heeft. “We hebben bij het schrijven van dit plan gekeken naar wat er nodig is in de acute fase, maar ook hoe het voorveld in de gemeenten van Gelderland-Zuid  versterkt kan worden.  Op lokaal niveau werken burgers, mantelzorgers en professionals al met elkaar samen.  Juist daar, in dat voorveld kunnen mensen leren om signalen te herkennen bij hun kwetsbare medemensen.  Zo willen we voorkomen dat burgers afglijden en daadwerkelijk verward gedrag gaan vertonen. Met alle leed van dien.”