In het kader van de ‘Week tegen kindermishandeling’ (week 47) en ‘Week zonder geweld’ (week 48) organiseert Veilig Thuis Gelderland-Zuid diverse activiteiten. Ook delen we verhalen over samenwerking: hoe maken we samen met onze ketenpartners het onderscheid in de aanpak van huiselijk geweld? Lees en deel deze verhalen. Want voor huiselijk geweld mogen we onze ogen niet sluiten.

Al 26 jaar oefent ze het notarisvak uit, Odette Paardekooper (rechts). Even zolang krijgt ze te maken met situaties waarin financieel misbruik speelt. Of liever gezegd: líjkt te spelen, want financieel misbruik is moeilijk te bespreken of aan te tonen. Samen met Martha van der Linden van Veilig Thuis (links) en andere partners werkt ze aan de bewustwording rond dit probleem.

“Ik heb een antenne voor dingen die niet kloppen,” vertelt Odette. “Dat had ik al toen ik nog kandidaat-notaris was. Mijn eerste cliënt was een neef die in het testament van zijn tante de enige erfgenaam wilde worden. Ik had het gevoel dat die tante niet wist wat ze deed. Uiteindelijk is er geen ander testament gekomen.” Mede door de vergrijzing is het aantal mensen bij wie financieel misbruik speelt, toegenomen. Ouderen zijn een kwetsbare groep. Ze moeten zich steeds langer zelfstandig zien te redden en doen hiervoor een beroep op hun omgeving.

Afhankelijkheidsrelatie
Een oudere die vergeetachtig of eenzaam wordt, en lichamelijke gebreken krijgt, heeft mantelzorgers nodig. Om boodschappen te halen, een praatje te maken, zorg te regelen of de administratie te doen. Zo’n afhankelijkheidsrelatie is een ideale voedingsbodem voor uitbuiting, legt Odette uit. ”Om dit voor te zijn kun je het beste een levenstestament regelen. Leg vast hoe je jouw geldzaken geregeld wilt hebben en ook wíe het gaat regelen. Anders bepaalt een rechter dit als je het straks zelf niet meer kunt.” Ze pleit ervoor om twee ‘gevolmachtigden’ aan te wijzen: één voor de financiën en één voor de medische zaken. “Zo ben je niet van een persoon afhankelijk en bouw je ook een soort wederzijdse controle in.” Met het opstellen van een levenstestament kun je beter op tijd beginnen, vindt ze. Het liefst zo tussen de 50 en 70 jaar. “Op een bepaalde leeftijd worden gezondheidsrisico’s, zoals vergeetachtigheid, simpelweg reëler. Probeer dat voor te zijn.”

Lokale presentaties
De huidige preventieactiviteiten rond financieel misbruik hebben als belangrijkste doel om mensen bewust te maken. Zowel ouderen als hun omgeving. Bijna iedereen kent wel de landelijke TV-campagne ‘voor een veilig thuis’. Ook op lokaal niveau wordt er veel georganiseerd. Zo verzorgt Martha van der Linden, aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling bij Veilig Thuis Gelderland-Zuid, presentaties in zorg- en wijkcentra. Dat doet ze samen met lokale financiële partners (bank, notaris) en met de wijkagent. Als voorbeeld noemt ze de enthousiaste reactie in een verzorgingshuis eerder die week. “De medewerkers daar waren echt blij dat ik een presentatie kwam aanbieden. Zij werken met ouderen en pikken signalen op. Ook over financieel misbruik. Als zorgprofessional praat je niet snel over dat soort zaken met de cliënt of familie. Hoe ga je daarmee om?”

Beter signaleren
Sinds twee jaar hebben Martha en Odette vanuit de regionale alliantie ‘Veilig financieel ouder worden’ regelmatig contact. Dit samenwerkingsverband bestaat onder meer uit Veilig Thuis, Rabobank, notarissen, bewindvoerders, politie en gemeente. Doel is om elkaar te versterken in het signaleren en handelen bij (vermoedens) van financieel misbruik. Martha is blij met de korte lijnen en de expertise die wordt ingebracht. “Ik houd me bij Veilig Thuis bezig met ouderen die slachtoffer zijn van machtsmisbruik. Je ziet wel vaker dat in zo’n situatie ook financieel machtsmisbruik speelt. Odette kan me dan adviseren over de stappen die handig zijn om te nemen.” Ze richt haar pijlen nu op de ontwikkeling van lokale allianties (netwerken), waaraan lokale partners deelnemen. “Zo kunnen we ervoor zorgen dat er ook op lokaal niveau meer bewustwording ontstaat en er sneller iets met signalen gedaan wordt. ”